Δημήτρης Χ. Πατσίκας

Το «υπερδικαίωμα» στην απεργία 20/05/2013

Η εξαγγελία απεργίας από τους εκπαιδευτικούς, η άμεση επιστράτευσή τους εκ μέρους της κυβέρνησης και η κατοπινή αναστολή των κινητοποιήσεων, προκειμένου να διεξαχθούν κανονικά οι πανελλαδικές εξετάσεις, μονοπώλησαν το ενδιαφέρον -σχεδόν σύμπασας- της κοινής γνώμης τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο αν αυτή η αλληλουχία εξελίξεων εξέπληξε κανέναν ή, ακόμα περισσότερο, αν μας έκανε σοφότερους. Το σίγουρο είναι ότι, με μια όσο το δυνατόν νηφάλια προσέγγιση, θα μπορούσαν να διατυπωθούν ορισμένες επισημάνσεις κυρίως σχετικά με το απεργιακό δικαίωμα και πώς αυτό ασκήθηκε (και δυστυχώς συνεχίζει να ασκείται) από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα.

Στη χώρα μας, μελανό κανόνα της κοινωνικής ζωής αποτελεί η αδιαφορία για τα δικαιώματα των άλλων και εξαίρεση ο σεβασμός τους, σε πλείστες εκφάνσεις της καθημερινότητας. Τρανό παράδειγμα: αυτή η έσχατη δεδηλωμένη βούληση των συνδικαλιστικών οργανώσεων των καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να απεργήσουν κατά τις ημέρες εξέτασης των μαθητών της Γ’ Λυκείου σε πανελλήνιο επίπεδο. Το συντεχνιακό συμφέρον -εν προκειμένω των εκπαιδευτικών- επικρατεί κάθε έτερου δικαιώματος, οποιασδήποτε σκέψης και λογικής. Ουδείς νοιάζεται για τους άλλους, επί παραδείγματι για τους μαθητές που επιθυμούν να μετάσχουν στην τελική διαγωνιστική διαδικασία, η οποία συνιστά (καλώς ή κακώς) την κορωνίδα της πολυετούς σχολικής διαδρομής, όπως είχαν προγραμματίσει. Αλλά και κανείς δεν ασχολείται με τους γονείς, που τόσα στερήθηκαν για να δουν τα παιδιά τους να μάχονται απερίσπαστα, με αξιοπρέπεια και σωστή προετοιμασία, να πετυχαίνουν τελικά ή όχι.

Συνεπώς, επαληθεύεται για πολλοστή φορά η παρατήρηση του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, Σταύρου Τσακυράκη: «Οι άλλοι πρέπει να υποφέρουν για να μας υποστηρίξουν, πρέπει να εξαναγκαστούν να ενδώσουν στα αιτήματά μας, για να πάψει η ταλαιπωρία τους. Οι άλλοι μετρούν μόνο ως σύμμαχοι ή φίλοι στην υποστήριξη των εγωιστικών μας συμφερόντων, ποτέ ως άξιοι σεβασμού στην απόλαυση δικών τους δικαιωμάτων». Ή θα είστε μαζί μας ή εναντίον μας. Μέση λύση δεν υπάρχει.

Άλλωστε, στην Ελλάδα σπανιότατα γίνεται συζήτηση για τον δίκαιο ή άδικο χαρακτήρα των οποιωνδήποτε αγωνιστικών διεκδικήσεων. Όλες οι απεργιακές κινητοποιήσεις θεωρούνται εκ προοιμίου δημοκρατικές, συνταγματικές και προεχόντως δίκαιες, έστω και αν κρίνονται -πολύ συχνά, είναι η αλήθεια- καταχρηστικές από τα δικαστήρια. Ουσιαστικά, μέσω της θωπείας των συνδικαλιστικών ηγεσιών από την εκάστοτε κυβέρνηση και της παράλληλης ανοχής της κοινωνίας, δημιουργήθηκε ένα «υπερδικαίωμα» στην απεργία που μαζί με κάποιες άλλες συλλογικές ελευθερίες, όπως η συνάθροιση (εδώ ταιριάζουν και οι καταλήψεις δρόμων), εξακολουθούν να υπερακοντίζουν ακόμα και τα θεμελιωδέστερα δικαιώματα. [Ας μη θίξουμε δε την καθολικότητα που απολαμβάνει το απεργιακό δικαίωμα, το οποίο έχει πλέον επεκταθεί στους δικηγόρους, στους δικαστικούς λειτουργούς, στους γιατρούς του ΕΣΥ και στα σώματα ασφαλείας!].

Πάντως, ειδικά στην εποχή της κρίσης, γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι οι οικονομικές διεκδικήσεις τής μιας συντεχνίας-ομάδας έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με τα συμφέροντα των υπόλοιπων κοινωνικών τάξεων, ενόψει των λιγοστών διαθέσιμων κρατικών πόρων. Δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να προβλέψει κάποιος ότι, τραγικό απότοκο αυτής της προτεραιότητας που δόθηκε στην άσκηση των επίμαχων συλλογικών δικαιωμάτων, και δη της απεργίας, (φαντάζει ότι θα) είναι ο ολοσχερής εκφυλισμός τους.